اگر تا به حال با ارزهای دیجیتال سرو کار داشتید قطعا نام بلاکچین را به کرات شنیده اید، بلاکچین (Blockchain) ترکیبی از دو کلمه Block (بلوک) و Chain (زنجیره) است. بلاک چین در اصل یک دفتر معاملات دیجیتالی است که سوابق تمامی تراکنش‌ها را در خود ذخیره می‌کند،این اطلاعات به شکل زنجیره‌وار در بلاک‌ها ذخیره می‌شود.
کاربرد های فناوری بلاکچین
یکی از اصلی ترین و بدیهی ترین کاربرد های فناوری بلاکچین در مورد ارزهای دیجیتال می باشد، با این حال فناوری بلاکچین نقش بسزایی در صنعت پزشکی، بانکداری، هویت دیجیتال، بیمه و غیره را ایفا می کند. به عنوان نمونه، کاربرد فناوری بلاکچین در انتخابات الکترونیکی و بدون تقلب می‌تواند یکی از کاربردهای موثر بلاک چین باشد. با استفاده از این نوآوری می‌توان تا حد زیادی خطر تقلب در انتخابات و نیاز به نیروی انسانی را کاهش داد.
با توجه به این موضوع، صنعت پزشکی هم اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز به، به کارگیری رویکرد متفاوتی دارد. از جمله رویکردهای جدید می‌توان به انجام معاملات ایمن بین مشارکت‌کنندگان، کاهش میزان نقض امنیت و از بین بردن کنترل واسطه‌هایی مثل سازمان‌های سیاسی و انحصاری اشاره کرد.
بر اساس گزارش اخیری که توسط Healthcare and Cross-Sector Cybersecurity در سال ۲۰۲۰ منتشر شد، بسیاری از کمپین‌های فیشینگ، ایمیل‌ها، وب‌سایت‌ها و تبلیغات کلاهبرداری، کسانی را مورد هدف قرار می‌دهند که به دلیل شیوع COVID-19 دچار مشکل شده‌اند.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
مزایای بالقوه بلاکچین در حوزه پزشکی
امنیت بیشتر
همانطور که گفته شد یکی از مهم‌ترین کاربردهای بلاکچین در بحث پزشکی، بهداشت و سلامت است که از این تکنولوژی استفاده می‌شود تا یک دیتابیس امن و همتا به همتا تولید بشود.
به لطف غیرقابل تغییر بودن بلاکچین، موضوع از بین رفتن اطلاعات دیگر نگرانی ایجاد نخواهد کرد و از این فناوری می‌توان برای ثبت و پیگیری سوابق پزشکی هزاران بیمار استفاده کرد.
بر خلاف دیتابیس‌های قدیمی و سنتی که بر یک سرور مرکزی استوار هستند، کار کردن با یک سیستم غیرمتمرکز سطح بالاتری از امنیت در انقال اطلاعات را ارائه می‌دهد و علاوه بر آن هزینه‌های دفتری این روزها نیز با استفاده از بلاکچین حذف خواهد شد.
علاوه بر این موارد ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین آن را در برابر اشتباهات فنی و یا حمله‌های سایبری برای دزدیدن اطلاعات حساس مصون می‌کند.
سیستم بلاکچین می‌تواند برای بیمارستان‌ها بسیار مفید واقع شود؛ زیرا این مراکز درمانی همیشه در معرض حمله سایبری و یا اخاذی اینترنتی برای اطلاعات مهم بیمارها هستند.
تعامل و همکاری
یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت و مزایای سیستم‌های بلاکچین، ایجاد کردن قابلیت تعامل و همکاری بین کلینیک‌ها، بیمارستان و دیگر موسسات پزشکی است.
تفاوت‌های فنی و تکنولوژیکی بین مراکز درمانی مختلف، اغلب کار به اشتراک‌گذاری اسناد و اطلاعات را سخت می‌کند؛ اما بلاکچین‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که با طراحی یک سیستم یکپارچه که اطلاعات پزشکی بیماران در آن‌ها ذخیره می‌شود، این مشکل را حل کند.
در نتیجه به جای اینکه افراد و مراکز مختلف با سیستم‌های داخلی یکدیگر تعامل داشته باشند، می‌توانند تنها از یک دیتابیس واحد استفاده کنند.
دسترسی و شفافیت
علاوه بر ساده‌سازی فرآیند به اشتراک‌گذاری اطلاعات، سیستم‌های بلاکچین یک سطح بالاتر از دسترسی را به بیماران برای مشاهده سوابق پزشکی خودشان می‌دهند.
در برخی شرایط به کار بردن یک مکانیسم که بیماران تغییرات در مدارک خودشان را تایید کنند، می‌تواند دقت اطلاعات را بالاتر نیز ببرد.
اگر اینگونه سیستم‌ها به درستی پیاده‌سازی شوند، یک لایه اضافی از امنیت را در برابر اشتباهات انسانی و دروغ‌های بین‌المللی ایجاد می‌کند.
مدیریت زنجیره تامین قابل اعتماد
در مورد زنجیره تامین در بحث کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین به طور مفصل صحبت شده است؛ اما در مورد پزشکی، بهداشت و سلامت نیز زنجیره تامین نقش مهمی دارد.
پیاده‌سازی بلاکچین می‌تواند یک روش عالی، شفاف و قابل اعتماد برای پیگیری داروسازی از زمان تولید تا عرضه را ارائه بدهد.
این مورد می‌تواند مشکلات زیاد مربوط به مافیای دارو و یا داروهای تقلبی را نیز حل کند؛ در ضمن در صورت استفاده از بلاکچین به همراه دستگاه‌های اینترنت اشیا، می‌توان شرایط مختلف نگهداری و انتقال داروها؛ مانند دما و رطوبت محل نگهداری را نیز بررسی و پیگیری کرد.
محافظت در برابر کلاهبرداری‌های بیمه‌ای
از بلاکچین می‌توان برای مبارزه با کلاهبرداری‌های معمول در زمینه بیمه نیز مبارزه کرد.
این موضوع هرساله تقریبا 68 میلیارد دلار به سیستم سلامت و بهداشت آمریکا صدمه می‌زند.
ساختار غیرقابل تغییر بلاکچین باعث می‌شود که بتوانیم اطلاعات پزشکی و سوابق بیماری همه افراد را با سازمان‌های بیمه به اشتراک بگذاریم تا آن‌ها بتوانند جلوی برخی از کلاهبرداری‌های معمول در زمینه بیمه؛ مانند گرفتن پول برای جراحی‌های انجام نشده و خدمات غیرضروری را بگیرند.
آزمایشات پزشکی
یکی دیگر از مزایای استفاده از بلاکچین در صنعت پزشکی، بهداشت و سلامت موثرتر کردن آزمایشات پزشکی و کلینیکی است.
اطلاعات پزشکی موجود در سیستم یکپارچه بلاکچین این امکان به آزمایشگاه‌ها می‌دهد که بیمارانی که به یک داروی خاص برای تست نیاز دارند را شناسایی کنند.
این موضوع می‌تواند بسیاری از مشکلات آزمایشات پزشکی را از بین ببرد؛ زیرا بسیاری از بیمارانی که به یک درمان خاص نیاز دارند؛ هیچگاه از وجود یک سری آزمایشات جدید مطلع نشده و در نتیجه نمی‌توانند در آن‌ها شرکت کنند.
محدودیت‌های احتمالی
با وجود اینکه بلاکچین مزایای بسیاری هم برای بیماران و هم برای مراکز درمانی دارد، هنوز هم نقص‌ها و مشکلاتی دارد که قبل از جهانی شدن این تکنولوژی باید حل شوند.
در ادامه بخشی از مشکلات استفاده از بلاکچین در صنعت پزشکی، بهداشت و سلامت را با هم مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تطابق
در این بخش ایالات متحده را مثال می‌زنیم. کمپانی‌های بهداشت و سلامت که قصد دارند از سیستم‌های بلاکچین استفاده کنند باید با سیستم‌های ذخیره اطلاعات فعلی آمریکا؛ همچون HIPAA انعطاف داشته باشند.
به طور ساده پروتکل HIPAA یک سری استانداردها برای ذخیره، به اشتراک‌گذاری و امنیت اطلاعات در بخش پزشکی ارائه می‌دهد.
حال اگر شرکت‌های مربوطه بخواهند از سیستم‌های بلاکچین باید به طور کامل سیستم‌های بلاکچین خود را مطابق این استانداردها پیاده‌سازی کنند و ویژگی‌های امنیتی آن را بالا برده و با دسترسی محدود ارائه بدهند.
هزینه‌های اولیه و سرعت
اگر بخواهیم از دیدگاه مراکز درمانی به این موضوع نگاه کنیم، به کار بردن بلاکچین به یک سرمایه‌گذاری اولیه احتیاج دارد.
علاوه بر این مورد سیستم‌های غیرمتمرکز به دلیل سرعت پایین تراکنش‌ها، سرعت کمتری نسبت به سیستم‌های متمرکز دارند.
یک بلاکچین بزرگ با تعداد زیادی node احتمالا زمان بیشتری برای انتقال و به روزرسانی اطلاعات داشته باشد و در مورد مدارک و اسناد میلیون‌ها بیمار این مورد می‌تواند درست از آب دربیاید. این مشکل می‌تواند با وجود عکس‌های حجیم توموگرافی و اسکن‌های MRI بدتر نیز بشود.
سخن پایانی
سیستم‌های بلاکچین در بخش پزشکی، بهداشت و سلامت، از درست کردن یک سیستم یکپارچه برای ثبت و پیگیری سوابق پزشکی بیماران تا ایجاد شفافیت در زنجیره تامین دارو و لوازم پزشکی، کاربردهای زیادی دارد که در مورد هریک به اندازه کافی در این مقاله صحبت کردیم.
با وجود اینکه برخی مشکلات فنی، لجیستیکی و قانونی در این مورد وجود دارد، استفاده از سیستم بلاکچین می‌تواند نقش مهمی در آینده انتقال و ذخیره‌سازی اطلاعات پزشکی داشته باشد.