درد و نشانه های آرتروز

آرتروز یا استئوآرتریت شایع‌ترین بیماری از دسته التهاب مفاصل است.در این بیماری غضروف مفصل صدمه دیده و کم‌کم از بین می‌رود.

آرتروز ممکن است هر مفصلی را درگیر کند اما مفاصل بزرگ که وزن بدن را تحمل می‌کنند مثل مفاصل زانو و ران و ستون فقرات بیشتر در معرض ابتلا هستند.  بیماری بسیار شایعی است که در تمام مناطق جغرافیایی دیده می‌شود. به این بیماری، ساییدگی مفصل، ورم مفاصل و استخوان‌ها و آماس مفصلی‌استخوانی هم گفته می‌شود.آرتروز یک بیماری تخریبی پیش‌رونده در غضروف مفاصل است ولی علی‌رغم نام‌گذاری آن، یک بیماری التهابی نیست (بر خلاف روماتیسم مفصلی) چون التهاب در این بیماری یک عارضه ثانویه می‌باشد

آرتروز بیماری مَفصلی است که ابتدا غضروف مفصل را درگیر می‌نماید. غضروف بافتی لغزنده است که انتهاهای استخوان‌ها را در یک مفصل می‌پوشاند. استخوان‌ها داشتن حرکتی آسان بر روی یکدیگر را مدیون غضروفهای سالم هستند. وظیفه دیگر غضروف‌ها جذب تکانه‌ها در طی حرکات فیزیکی می‌باشد. در بیماری آرتروز غضروف‌ها نازک شده و به‌تدریج در برخی نواحی از بین می‌رود که باعث می‌شود استخوان‌های زیر غضروفها به همدیگر ساییده شوند. نهایتاً درد، التهاب و کاهش حرکت در مفصل به وجود آید. به مرور زمان مفصل شکل طبیعی خودش را از دست می‌دهد و زوائدی استخوانی در لبه‌های آن ایجاد می‌گردد که خود باعث درد و ناراحتی بیشتر می‌شود. برعکس سایر التهاب‌های مفصلی مانند روماتیسم مفصلی، آرتروز تنها مفاصل را درگیر می‌نماید و به سایر اندام‌ها کاری ندارد. روماتیسم مفصلی افراد جوان‌تر را مبتلا می‌کند و ممکن است علاوه بر درگیری مفصل فرد احساس مریضی، خستگی یا تب نماید.

علایم و نشانه‌های آرتروز

انواع علائم آرتروز و چگونگی بروز آن‌ها، بسته به نوع آرتروز متفاوت است. علائم آرتروز می‌تواند به تدریج یا ناگهانی ایجاد شود، اگر کسی هر یک از چهار علامت هشدار دهنده‌ی اصلی زیر را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند.

درد:

درد آرتروز می‌تواند ثابت یا متغیر باشد.

تورم:

در برخی از انواع آرتروز، پوست روی مفصل آسیب دیده قرمز و متورم و گرم می‌شود.

سفتی و خشکی مفصل:

خشکی مفصل یک علامت معمول است که پس از بیدار شدن از خواب در صبح، یا پس از نشستن طولانی مدت پشت میز، رانندگی طولانی مدت و بعد از ورزش رخ می‌دهد.

اختلال در حرکت مفصل:

حرکت دردناک مفصل یا خشکی و درد هنگام بلند شدن از روی صندلی می‌تواند نشان دهنده‌ی آرتروز باشد.

انواع آرتروز و علائم آن‌ها

آرتروز به هفت گروه اصلی شامل:

1. آرتریت التهابی
2. آرتروز دژنراتیو (تخریبی) یا مکانیکی
3. درد اسکلتی عضلانی و بافت نرم
4. درد‌های کمری
5. بیماری بافت همبند
6. آرتروز عفونی
7. آرتروز متابولیک

علل موثر در پیشرفت آرتروز چیست؟

علل زیر در تشکیل و پیشرفت آرتروز یا ساییدگی مفصل تاثیر دارند

سن: با بالا رفتن سن آرتروز هم بیشتر میشود. میتوان گفت ساییدگی مفصلی جزئی طبیعی از روند پیری است که در همه انسان ها با افزایش سن ایجاد میشود ولی سن شروع آن در انسان های مختلف متفاوت است.

ژنتیک: در بعضی انسان ها بطور ژنتیکی و خانوادگی استعداد بروز آرتروز بیشتر است

چاقی: ساییدگی مفاصل ران و زانو در افراد چاق بیشتر و زودتر ایجاد میشود و این به علت نیروهای زیادی است که در افراد چاق به علت نیروی وزن به مفصل وارد شده و موجب تخریب زودرس آن میشود.

جنس: آرتروز در زنان بیشتردیده میشود

آسیب قبلی به مفصل: عفونت های قبلی در مفصل، شکستگی هایی که قبلا در مفصل ایجاد شده است، آسیب های لیگامانی که بر اثر حوادث قبل در مفصل بوجود آمده و مفصل را ناپایدار کرده اند و یا تغییر شکل استخوان های اطراف مفصل میتوانند موجب تشدید بروز آرتروز شوند.

شغل: فعالیت های بدنی شدید به علت شغل خاص و یا انجام ورزش خاص میتواند ضربات بیش از حد تحمل مفصل برای ترمیم به آن وارد کرده و موجب بروز آرتروز یا ساییدگی مفصل شوند

پیشگیری و تشخیص

حفظ وزن در حد مناسب، داشتن فعالیت فیزیکی مناسب، تغذیه مناسب باعث پیشگیری بیماری می‌شود. تشخیص اصولاً بالینی است. بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل بررسی آزمایشگاهی مایع مفصل (برای ردکردن احتمال آرتریت التهابی) باشد. رادیوگرافی و مفاصل درگیر، میزان کاهش فاصله مفصلی، اسکلروز و گاه کیست زیر غضروفی را نشان می‌دهد.

علائمی که در اشعه ایکس دیده می شود عبارتند از:

• تنگ شدن فضای بین مفصلی
• افزایش حجم استخوان در اطراف مفصل
• تشکیل کیست

پس از تشخیص اولیه (بالینی) اشعه ایکس می تواند بیماری را تایید کندهمچنین در تصویربرداری MRI هر دو بافت سخت و نرم قابل مشاهده بوده که تشخیص بیماری را بسیار راحت ‌تر می‌کند.

روش‌های درمانی

به طور کلی بیماری آرتروز هیچگاه کاملاً درمان نمی‌شود اما می‌توان با استفاده از روش‌های درمانی متفاوت مانند ورزش، طب‌سوزنی، ماساژهای درمانی، لیزر درمانی، عمل جراحی، استفاده از اشعه و دیگر تکنیک‌های درمانی و توانبخشی علائم آن را به شدت کاهش و دامنه حرکتی و قدرت مفاصل را تا حد زیادی افزایش داده و باعث راحتی بیمار شود.