یکی از دلایل نازایی در خانمها، عفونت دستگاه تناسلی است. عفونتها میتوانند قسمتهای مختلف دستگاه ژنیتال داخلی یا خارجی زن را درگیر کنند و سبب درد و در درازمدت ناباروری آنها شوند.
دستگاه تناسلی زنان به دو قسمت داخلی و خارجی تقسیم میشود. بخشهای خارجی نظیر واژن و دهانه رحم بیشتر در معرض آلودگی هستند. عفونت این مناطق تاثیر زیادی بر روی نازایی زن ایجاد نمیکند و به درمانهای ساده پاسخ میدهند. دستگاه تناسلی داخلی شامل رحم، لوله های رحمی و تخمدانها است. اساساً نوع باکتری و میکروبی که این قسمتها را آلوده میکند با نوع آلودگی ژنیتال خارجی متفاوت است. راه آلودگی به این میکروبها نیز متنوع است نظیر تماس جنسی آلوده، خون و... .
مهمترین عارضه این عفونتها امکان بسته شدن و آسیب لولههای رحمی است. زیرا وجود لولههای رحمی برای انتقال تخمک و باروری آن توسط اسپرم ضروری است. عفونت لولههای رحمی حدوداً ۱۰ درصد نازاییها را تشکیل میدهد. علایم این عفونتها بر خلاف عفونتهای دستگاه تناسلی خارجی دیر بروز میکند. ممکن است در موارد خفیف تا متوسط هیچ علامتی از نظر بالینی نداشته باشند.
بنابراین پیشنهاد میشود خانمها هر ۶ ماه تا یک سال برای کنترل سلامتی نزد متخصصین زنان مراجعه کنند. گاهی عفونتهای داخلی به صورت حاد، ناگهانی و شدید به صورت تب، ترشحات واژینال و... ظاهر میشود که اگر تشخیص داده نشوند در سالهای بعد یعنی هنگام مراجعه خانم برای درمان نازایی با گرفتن عکس رنگی سابقه یک عفونت در سالهای قبل مشاهده میشود که باعث بسته شدن لولهها میشود و در بعضی موارد بدون ایجاد علایم بالینی عوارض بدی بر جا میگذارد.
اجسام خارجی نظیر آی.یو.دی ،(IUD) تامپونها و… عواملی است که بدن را مستعد عفونت میکنند. البته در صورت کنترلهای مرتب درصد ابتلا کاهش پیدا میکند. بیماریهای عفونی نیز از طریق خون با منشأهای مختلف میتوانند مشکلاتی را ایجاد کنند. از این قبیل عفونتها میتوان سل را نام برد که در کشور ما در موارد نادری مشاهده میشود. ولی در افراد مهاجری که از سایر کشورها آمده اند موارد بیشتری دیده شده است.
ویروس HIV نقشی در نازایی ندارد ،اما به دلیل سرکوب شدن سیستم ایمنی در این بیماری، در نتیجه مستعد شدن بیمار به عفونتهای مختلف میتواند به طور غیرمستقیم باعث نازایی شود. عفونتهای سیستم تناسلی داخلی علایمی را به دنبال دارد، دردهای زیر شکم معمولاً شایع است، دردکمر، ترشحات واژینال و در صورت همراه شدن با عفونت ژنیتال خارجی سوزش، خارش هم دیده میشود. گاهی اوقات بینظمیهایی در پریود دیده میشود. عفونت رحمی با ایجاد خراشها و زخم باعث ایجاد خونریزیها و لکههایی وسط سیکل ماهانه میشود. در مراحل حاد بیماری تب وجود دارد ولی در مواقع مزمن دیده نمیشود.
پیشگیری از بروز عفونتهای تناسلی
خانمها در صورت استفاده از عوامل مستعدکننده عفونت نظیر آی.یو.دی (IUD) باید به طور مرتب تحت نظر پزشک باشند و در صورت مشاهده عارضهای خاص زودتر از موعد مقرر نزد پزشک مراجعه کرده و از تماسهای جنسی آلوده پرهیز کنند. علاوه بر آن تمامی خانمها کنترلهای شش ماهه تا یک ساله نزد پزشک متخصص زنان داشته باشند. مساله مهم در این زمینه آموزش به جوانان است. آگاهی بهترین راه پیشگیری است.
بنابر اظهارات متخصص زنان در بسیاری از موارد برای این گونه عفونتها درمان خاصی وجود دارد. نازایی مطلق در اثر عفونتها با توجه به پیشرفت تکنیکهای باروری دیده نمیشود. در کل این عفونتها باروری خود به خودی را کاهش میدهند، اما نازایی مطلق وجود ندارد