افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز (lactose intolerance) قادر به هضم کامل قند شیر یا لاکتوز نیستند. در نتیجه، آن‌ها بعد از غذا خوردن یا آشامیدن فرآورده‌های لبنی دچار اسهال، گاز و نفخ می‌شوند. عدم تحمل لاکتوز که گاهی عدم جذب لاکتوز (lactose malabsorption) نامیده می‌شود، معمولاً بی خطر است اما گاهی علائم آن ناخوشایند و آزار دهنده خواهد بود.
تولید مقدار کم آنزیم لاکتاز در روده کوچک معمولاً مسئول بروز عدم تحمل لاکتوز است. از طرفی دیگر گاهی فرد با مقدار کمی آنزیم لاکتاز هم قادر است تا فرآورده‌های لبنی را هضم کند. اما اگر سطح آنزیم لاکتاز بسیار ناچیز باشد، فرد بعد از خوردن و آشامیدن فرآورده‌های لبنی علائم عدم تحمل لاکتوز را نشان خواهد داد.
علائم عدم تحمل لاکتوز عبارتند از:
حالت تهوع
گرفتگی و درد شکم
گاز دردناک
نفخ
اسهال
علائم از 30 دقیقه تا دو ساعت پس از نوشیدن شیر یا خوردن محصولات لبنی ممکن است ماندگار باشند . شدت علائم بسته به میزان لاکتوزی که فرد می خورد و یا می نوشد، و مقدار تحمل لاکتوز هر فرد متفاوت است.برخی از افراد ممکن است به مقدار بسیار کمی از مواد غذایی حاوی لاکتوز حساس باشند. در حالی که دیگران می توانند مقدار بیشتری از آن را قبل از آن که متوجه علائم شوند مصرف کنند.
اگرچه لاکتوز به‌طور طبیعی تنها در شیر و فرآورده‌های آن وجود دارد، ولی مقداری از آن ممکن است در بعضی غذاها پنهان شده باشد. افرادی که تحمل لاکتوزشان بسیار کم است، باید مراقب کمترین مقادیر لاکتوز موجود در غذاها باشند. بعضی غذاهایی که ممکن است محتوی لاکتوز باشند عبارتند از:
-
نان؛
-
غلات فرآوری‌شده‌ی صبحانه؛
-
انواع پودر سوپ فوری؛
-
مارگارین (کره‌ی گیاهی)؛
-
برخی کالباس‌ها؛
-
سس‌های سالاد؛
-
آب‌نبات؛
-
چیپس و سایر میان‌وعده‌های فرآوری‌شده؛
-
پنکیک، بیسکویت و کوکی؛
-
پنیرهای نرم مانند پنیر خامه‌ای؛
-
شیر؛
-
نوشیدنی‌های غیرلبنی یا پودرهای مکمل قهوه.
برای خرید هوشمندانه، باید برچسب روی مواد غذایی را بخوانید. در ترکیبات تشکیل‌دهنده علاوه بر شیر و لاکتوز، نباید کشک، محصولات تهیه‌شده از شیر، پودر شیر خشک و پودر شیر خشک بدون چربی نیز وجود داشته باشند. اگر هریک از این موارد در ترکیبات تشکیل‌دهنده‌ی محصول وجود داشته باشند، آن محصول محتوی لاکتوز است.
برای عدم تحمل لاکتوز چه هنگام باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مرتب بعد از خوردن فرآورده‌های لبنی به علائم عدم تحمل لاکتوز دچار می‌شوید و اگر نگران هستید که در صورت قطع مصرف این مواد به کمبود کلسیم دچار می‌شوید یا خیر، باید با پزشک مشورت کنید
تشخیص عدم تحمل لاکتوز با استفاده از یک یا چند آزمایش
-
تست تحمل لاکتوز
-
تست نفس هیدروژن
-
تست اسیدیته مدفوع
-
عدم تحمل در بزرگسالان
معمولا در بزرگسالان سوء جذب لاکتوز در پایان دوره رشد مشاهده می‌شود. نکته: حذف شیر از برنامه غذایی به خاطر ترس از بروز عدم تحمل لاکتوز کاملا اشتباه است، زیرا شیر جزء لاینفک یک رژیم غذایی سالم و کامل است.
چرا به بیماری عدم تحمل لاکتوز می‌شویم؟
عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ می‌دهد که روده کوچک به اندازه کافی آنزیم لاکتاز برای هضم قند شیر یا لاکتوز را تولید نمی‌کند. به صورت طبیعی، لاکتاز، قند شیر را به دو قند ساده گلوکز و گالاکتوز تبدیل می‌کند. این دو قند ساده از طریق دیواره روده کوچک جذب خون می‌شوند.
اگر مقدار لاکتاز کافی نباشد، لاکتوز موجود در غذا به جای اینکه تجزیه شده و جذب خون شود، به سمت روده بزرگ حرکت می‌کند. در روده بزرگ، باکتری‌های معمول و طبیعی دستگاه گوارشی با لاکتوز هضم نشده برخورد کرده و این رویا رویی باعث بروز علائم عدم تحمل لاکتوز خواهد شد.
رژیم غذایی بدون لاکتوز
رایج‌ترین راهی که فرد به کمک آن می‌تواند مشکل خود را تشخیص بدهد، حذف لاکتوز از طریق حذف شیر و فرآورده‌های آن از رژیم غذایی است. این روش چند مشکل دارد:
-
شیر و فرآورده‌های آن در بیشتر محصولات موجود در سوپرمارکت‌ها و رستوران‌ها وجود دارد و ممکن است نتوان به‌طور دقیق لاکتوز را از رژیم غذایی حذف کرد. بنابراین فرد به اشتباه فکر می‌کند محصول مصرفی‌اش محتوی هیچ لاکتوزی نیست. در این شرایط اگر عدم تحمل لاکتوز فرد شدید باشد، دریافت مقادیر اندک لاکتوز نیز باعث بروز علائم می‌شود. درنهایت ممکن است به اشتباه نتیجه‌گیری شود علائمی که بروز می‌کنند، ارتباطی با عدم تحمل لاکتوز ندارند.
-
ممکن است برخی براساس یک دوره‌ی کوتاه حذف لاکتوز گمان کنند که مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند. این روش درصورتی‌که علائم شدید باشند و به‌طور روزمره تکرار شوند، برای تشخیص مناسب است. اما درصورتی‌که علائم شدید نباشند و به‌طور منظم تکرار نشوند، یک دوره‌ی امتحانی کوتاه‌مدت کمکی به فهمیدن مشکل نمی‌کند. در مورد دوم برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز نیاز است تا چند هفته مصرف لاکتوز متوقف شود تا بتوان در این زمینه به نتیجه‌‌ای قطعی رسید.
-
علائم عدم تحمل لاکتوز متغیر و روانی هستند، بنابراین رژیم غذایی بدون لاکتوز ممکن است تأثیر دارونمایی یا تلقینی داشته باشد. یعنی فرد لاکتوز دریافت نکند و در اثر تلقین، علائمش کاهش یابند. درحالی‌که شاید علت بروز علائم، مربوط به بیماری‌های گوارشی دیگری باشد.
اگر می‌خواهید عدم تحمل لاکتوز را با رژیم غذایی بدون لاکتوز تشخیص بدهید، باید این رژیم را دقیق و به‌طور درست دنبال کنید. برای این کار با متخصص تغذیه مشورت کنید یا راهنمایی‌های موجود در این زمینه را بخوانید. رژیم غذایی بدون لاکتوز باید به‌قدری طولانی باشد تا به‌وضوح مشخص شود که علائم بهبود یافته‌اند یا خیر. اگر شک دارید که حذف لاکتوز موجب بهبودتان شده است (مخصوصا در مواردی که شدت علائم در طول هفته‌ها و ماه‌ها نوسان دارند)، باید حذف لاکتوز در چندین دوره تکرار شود تا بتوان در این زمینه به نتیجه‌‌ای قطعی رسید. اگر تنها دلیل بروز علائم، عدم تحمل لاکتوز باشد، با حذف لاکتوز از رژیم غذایی باید تمام این علائم برطرف شوند.
اینجا را کلیک کنید 👇👇
www.televisit24.com
تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید و دیگر نگران سلامت خود نباشید.