زخم معده یا زخم گوارشی یک مشکل بهداشتی نسبتا شایع است، که بر روی پوشش داخلی معده و بخش فوقانی روده کوچک ایجاد شده و شایع ترین علامت آن، درد و سوزش معده است.
زخم گوارشی زمانی پدید می آید که جدار معده در معرض اسید معده قرار می‌گیرد. معمولا موکوس از جدار معده محافظت می کند؛ مگر اینکه در شرایطی مانند مصرف ضدالتهاب‌های غیر استروئیدی و یا عفونت هلیکوباکتر پیلوری آسیب دیده باشد.
شایع ترین علامت زخم دستگاه گوارشی درد سوزشی و یا فشاردهنده ای است که در ناحیه شکم، بین ناف و قسمت فوقانی استخوان سینه حس می شود. درد ناشی از این مشکلات گوارشی معمولاً بین وعده های غذایی ظاهر می شود و در بعضی موارد به اندازه ای شدید است که فرد را از خواب بیدار می کند. درد معمولاً برای چند دقیقه و یا ساعتها طول می کشد و اغلب موارد با خوردن غذا، آنتی اسید و مهارکننده های ترشح اسید تخفیف می یابد. علایم کمتر شایع زخم دستگاه گوارشی شامل تهوع، استفراغ، کاهش اشتها و کاهش وزن و در نهایت خونریزی دستگاه گوارش است.
عوامل ایجاد کننده زخم های گوارشی
زخم های گوارشی زمانی رخ می دهند که اسید موجود در مجرای گوارشی، سطح داخلی معده یا روده کوچک را دچار فرسایش می کند. اسید می تواند زخم باز دردناکی را ایجاد کند که امکان خونریزی آن وجود دارد.
مجرای گوارشی با لایه ای مخاطی که معمولا از آن در مقابل اسید محافظت می کند، پوشیده شده است، اما در صورت افزایش مقدار اسید یا کاهش میزان مخاط، امکان ایجاد زخم وجود دارد.
عوامل موثر دیگری نیز وجود دارند که می تواند موجب تشدید زخم های گوارشی گردد:
-
سیگار کشیدن و مصرف تنباکو خصوصا در مواردی که عفونت هلیکوباکتر وجود دارد.
-
سابقه خانوادگی
-
نوشیدن زیاد الکل
-
گروه خونی
-
استرس
-
یک بیماری نادر بنام سندرم زولینگر-الیسون وجود دارد که موجب زخم معده و دئودنوم می گردد. در این بیماری یک تومور در پانکراس ایجاد شده است. این تومور موجب ترشح سطوح بالای هورمون هایی می شود که میزان ترشح اسید معده را افزایش می دهد.
علایم و نشانه ها
درد شکمی شایع ترین علامت آن است، اما در مواردی نیز ممکن است وجود نداشته باشد. علائم احتمالی دیگر عبارتند از:
-
تهوع
-
استفراغ که ممکن است همراه با خون باشد.
-
کاهش وزن
-
کاهش اشتها
-
نفخ
-
سوزش سردل، سوهاضمه، آروغ
-
مدفوع تیره یا همراه با خون
-
درد و ناراحتی بالای شکم که حتی ممکن است شب ها فرد را ازخواب بیدار کند.
پیشگیری
-
تغییر عادت ها و شیوه زندگی می تواند احتمال بروز زخم های گوارشی را کاهش دهد.
-
از خود در برابر عفونت هلیکوباکتر پیلوری محافظت کنید.
-
برای پیشگیری از عفونت بطور مرتب دستان خود را بشویید.
-
مصرف ضد التهاب های غیر استروئیدی را کاهش دهید.
-
سیگار و دیگر مواردی که حاوی تنباکو هستند کنار بگذارید.
-
یک رژیم سالم که شامل انواع میوه، سبزیجات و غلات کامل می باشد داشته باشید.
درمان
درمان زخم های معده و یا گوارشی به علت آن بستگی دارد. معمولا درمان شامل کشتن باکتری هلیکوباکتر پیلوری، منع یا کاهش مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروییدی و کمک به بهبود زخم با دارو است.
داروها عبارت اند از:
* داروهای آنتی بیوتیک برای کشتن هلیکوباکتر پیلوری
در صورت یافتن هلیکوباکتر پیلوری در مجرای گوارشی، پزشک برای کشتن باکتری، ترکیبی از آنتی بیوتیک هایی مانند آموکسی سیلین، کلاریترومایسین، مترونیدازول، تینیدازول، تتراسایکلین و لووفلوکساسین را تجویز خواهد کرد.
احتمالا به مدت دو هفته نیاز به مصرف آنتی بیوتیک و داروهای دیگر برای کاهش اسید معده، از جمله بازدارنده پمپ پروتونی و بیسموت سابسالیسیلات خواهد بود.
* داروهایی که تولید اسید را مسدود کرده و بهبود را سرعت می بخشند
بازدارنده های پمپ پروتونی، با مسدود کردن فعالیت بخش هایی از سلول های تولیدکننده اسید، اسید معده را کاهش می دهند.
این داروها شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه اومپرازول، لانزوپرازول، رابپرازول، ازومپرازول و پانتوپرازول است.
استفاده طولانی مدت از بازدارنده های پمپ پروتونی، خصوصا در دوزهای بالا، می تواند خطر شکستگی لگن، مچ و ستون فقرات را افزایش دهد.
* داروهای کاهنده تولید اسید
مسدودکننده های اسید، میزان آزاد سازی اسید معده به درون مجرای گوارشی را کاهش داده و در نتیجه موجب تسکین درد و ترغیب ترمیم می شوند. این داروها شامل فاموتیدین، سیمتیدین و نیزیتیدین هستند.
* ضد اسید های خنثی کننده اسید معده
ضد اسید، اسید معده موجود را خنثی کرده و می تواند باعث تسکین درد سریع شود. بر اساس محتویات اصلی، اثرات جانبی شامل یبوست یا اسهال خواهد بود.
ضد اسیدها می توانند علائم را از بین ببرند اما معمولا برای ترمیم زخم به کار نمی روند.
* داروهای محافظ پوشش معده و روده کوچک
در برخی موارد، پزشک، داروهایی به نام عامل محافظ سلولی تجویز می کند که به محافظت از بافت های پوشاننده معده و روده کوچک کمک می کند. این داروها شامل سوکرالفات و میزوپروستول هستند.
امیدواریم که توانسته باشیم به این پرسش ( زخم های گوارشی ) پاسخ مناسب داده باشیم. همچنین می‌توانید سوالات خود را از پزشکان داخلی-گوارشی در تله ویزیت بپرسید.
👇 اینجا را کلیک کنید 👇
www.TeleVisit24.com
تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید و دیگر نگران سلامت خود نباشید.