آشنایی با علائم کبد ناسالم

کبد یکی از مهم‌ترین اندام های بدن انسان است که کارهای مختلفی را برای حفظ سلامت ما انجام می دهد. به عنوان یکی از بزرگترین اندام های بدن انسان، کبد مسئولیت عملکردهای متابولیک، مانند تبدیل مواد مغذی دریافتی از رژیم غذایی به شکلی قابل استفاده برای بدن و دفع مواد زائد و سموم پیش از اینکه موجب آسیب شوند را بر عهده دارد که در زمان مواجهه با مشکل، کبد تلاش می کند به روش های مختلف ما را از این شرایط آگاه کند.

کبد دو بخش بزرگ دارد که قسمت راست و قسمت چپ است و کیسه صفرا به همراه قسمت هایی از پانکراس و روده ها، زیر کبد قرار می گیرد. کبد و این اندام ها برای هضم، جذب و پردازش غذا باهم کار می کنند.

وظیفه اصلی کبد فیلتر کردن خون بخش گوارشی قبل از عبور از آن به بقیه بدن است ؛ کبد همچنین مواد شیمیایی و داروهای متابولیزه شده را نیز سم زدایی می کند.همان طور که این کار را انجام می دهد کبد صفرا و زردآب را به روده ها می فرستد.همچنین، پروتئین ها را برای لخته شدن خون و دیگر وظایف مهم می سازد.کبد، عضوی به اندازه یک توپ فوتبال است که درست زیر قفسه سینه در سمت راست شکم قرار گرفته است. کبد برای هضم غذا و رهایی از بدن مواد سمی ضروری است.

علائمی که می گوید کبدمان خوب کار نمیکند:

پوست و چشم هایی که مایل به زرد هستند (یرقان)
درد و تورم
ورم پا و مچ پا
خارش پوست
رنگ تیره ادرار
مدفوع کم رنگ یا خونی - مدفوع رنگی
خستگی مزمن
تهوع یا استفراغ
فقدان اشتها
فوری کبود شدن

چه عواملی خطر بیماری های کبد را افزایش می‌دهند؟

به‌طور بالقوه می‌توان با داشتن سبک زندگی سالم از بروز برخی بیماری‌های کبد پیشگیری کرد. بیماری‌های کبد مرتبط با الکل که در اثر مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی اتفاق می‌افتند، مهم‌ترین بیماری‌های کبد قابل‌پیشگیری هستند.
هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که اغلب از طریق تبادل مایعات بدن (استعمال درون وریدی مواد مخدر از سرنگ مشترک، استفاده از وسایل خالکوبی استریل‌نشده و رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده) انتقال می‌یابد. رعایت نکات بهداشتی احتمال آلودگی به این ویروس را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.
بیماری ارثی کبد که از طریق ژن‌ها از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌یابند. بیماری ویلسون و هموکروماتوز نمونه‌هایی از این بیماری‌ها هستند.
قرارگرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی با تحریک سلول‌های کبد باعث التهاب آن می‌شود. همچنین ممکن است مواد شیمیایی، جریان صفرا از کبد را کاهش دهد یا باعث تجمع تری‌گلیسرید در کبد شوند. مواد شیمیایی مانند استروئیدهای آنابولیک، وینیل کلرید و کربن تترا‌کلرید می‌توانند باعث بروز سرطان کبد شوند.
مصرف بیش‌ازحد (اوردوز) استامینوفن یکی از علل شایع نارسایی کبد است. بنابراین توجه به توضیحات نوشته‌شده روی داروهای بدون‌نسخه و مشورت با پزشک درباره‌ی مقدار مصرفی دارو مهم است. بااینکه داروهای بدون‌نسخه معمولا خطری ندارند، ولی ممکن است به‌طور مستقیم باعث بروز عوارضی در فرد شده یا در اثر تداخل با سایر داروها مشکلاتی ایجاد کنند.
برخی داروها می‌توانند با تحریک عروق خونی کبد باعث تنگ‌تر شدن آنها یا تشکیل لخته‌های خون (ترومبوز) در آنها شوند. قرص های ضد بارداری می‌توانند باعث تشکیل لخته‌های خون در عروق خونی کبد شوند. وقوع این امر در افراد سیگاری شایع‌تر است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

معمولا بیماری‌های کبد به‌طور تدریجی پیشرفت می‌کند و علائم خاصی ندارند که فرد به‌خاطر آنها به پزشک مراجعه کند. درصورت بروز خستگی، ضعف و کاهش وزن بی‌دلیل به پزشک مراجعه کنید.
یرقان یا زردی پوست طبیعی‌ نیست و درصورت مشاهده باید به پزشک مراجعه کنید.
درصورت بروز تب مداوم، استفراغ و دردهای شکمی باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
مصرف بیش‌ازحد (عمدی یا اتفاقی) استامینوفن می‌تواند باعث نارسایی مزمن کبد شود. درصورت مصرف باید فورا برای درمان به پزشک مراجعه کنید. دراین مواقع پادزهر می‌تواند از کبد محافظت کند، ولی به‌شرطی که فرد تا کمتر از چند ساعت پس از مصرف زیاد استامینوفن به پزشک مراجعه کند. درصورت عدم مراجعه به پزشک مصرف بیش‌ازحد استامینوفن می‌تواند موجب نارسایی کبد شود. علائم مصرف زیاد استامینوفن پس از واردآمدن آسیب به کبد مشاهده‌ می‌شود.

بیماری کبد چگونه تشخیص داده می‌شود؟

بیماری کبد با بررسی سابقه‌ی فرد و انجام آزمایش‌های فیزیکی توسط پزشک تشخیص داده می‌شود. توضیح نشانه‌ها و عادات زندگی توسط بیمار می‌تواند به پزشک در تشخیص علت بیماری و تجویز آزمایش‌های مناسب کمک کند.

گاهی بررسی سابقه‌ی بیمار دشوار است؛ مخصوصا در افرادی که سابقه‌ی سوء‌مصرف الکل داشته‌اند. زیرا این افراد معمولا مقدار مصرفی الکل‌شان را کمتر از مقدار واقعی اعلام می‌کنند و باید یک نفر از اعضای خانواده همراه آنها بیاید تا اطلاعات درست را به پزشک منتقل کند.

بیماری‌های کبد می‌توانند بر کل دستگاه‌های بدن مانند قلب، ریه‌ها، شکم، پوست، مغز، عملکرد شناختی و سایر بخش‌های دستگاه عصبی تأثیر بگذارند. معمولا معاینه‌ی فیزیکی شامل معاینه‌ی کل بدن فرد است.

آزمایش خون در ارزیابی التهاب کبد و عملکرد آن مؤثر است. معمولا شاخص‌های زیر در آزمایش خون بررسی می‌شوند:

ALT (آلانین آمینوترانسفراز) و) (آسپارتات ترانس‌آمیناز) که در اثر التهاب کبد آزاد می‌شوند؛
GGT (گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز) و آلکالین فسفاتاز که از سلول‌های پوششی مجرای صفرا آزاد می‌شوند؛
بیلی‌روبین،
سطح پروتئین و آلبومین.

ممکن است موارد زیر نیز در آزمایش خون بررسی شود:

شمارش کامل خون (CBC): ممکن است عملکرد مغز استخوان در مراحل پیشرفته‌ی بیماری کبد (سیروز) متوقف شود و تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها کاهش یابد. درنتیجه احتمال خون‌ریزی در مبتلایان به سیروز افزایش یابد؛
زمان پروترومبین (INR): ممکن است در اثر کاهش ساخت پروتئین انعقاد خون به‌خوبی انجام نشود. با بررسی این شاخص می‌توان عملکرد کلیه را در ساخت فاکتورهای انعقادی بررسی کرد؛
لیپاز: از آن برای بررسی التهاب پانکراس استفاده می‌شود؛
الکترولیت‌ها، نیتروژن اوره خون و کراتینین که برای ارزیابی عملکرد کبد بررسی می‌شوند؛
ارزیابی سطح آمونیاک خون که در بیماران دچار سردرگمی ذهنی و گیجی می‌تواند مفید باشد. ارزیابی این موارد نشان می‌دهد علت مشکل این افراد، نارسایی کبد است یا خیر.

ممکن است برای بررسی بیماری‌های کبد و اندام‌های مجاور از روش‌های مختلف تصویربرداری استفاده شود. این روش‌های تصویربرداری عبارت‌اند از:

سی‌تی‌اسکن؛
ام‌آرآی؛
فراصوت که می‌تواند به ارزیابی کیسه‌ی صفرا و مجرای صفرا کمک کند.

ممکن است برای تأیید تشخیص پزشک، بافت‌برداری (بیوپسی) از کبد انجام بگیرد. به این منظور پس از بی‌حسی موضعی، پزشک یک سوزن بلندِ نازک را به دیواره‌ی سینه و محل کبد فرو می‌برد تا بخش کوچکی از بافت کبد را برای بررسی در زیر میکروسکوپ بردارد.

درمان کبد:

هپاتیت آ: هپاتیت آ معمولاً با زمان از بین می رود.

درمان هپاتیت ب: هپاتیت ب مزمن اغلب نیازمند درمان با داروهای ضد ویروسی است.

درمان هپاتیت ث: درمان هپاتیت ث به چند عامل بستگی دارد.

پیوند کبد: پیوند کبد زمانی نیاز است که کبد دیگر به اندازه کافی عملکرد نداشته باشد.

درمان سرطان کبد: در حالی که درمان سرطان کبد معمولاً دشوار است، اما درمانش شامل شیمی درمانی و تشعشع می باشد. در برخی موارد برش یا پیوند کبد انجام می شود.

پاراسنتسیس: وقتی تورم شدید ناشی از مایع کبد باعث ناراحتی می شود، سوزن را می توان از طریق پوست وارد کرد تا مایع را از شکم تخلیه کرد.

ERCP :استفاده از یک لوله انعطاف پذیر با یک دوربین و ابزار در ته اش، با این وسیله پزشکان می توانند تشخیصات را بدهند و حتی برخی مشکلات کبد را درمان کنند

جلوگیری از بیماری کبد:

از رفتارهای پرخطر اجتناب کنید.
واکسینه شوید.
از داروها عاقلانه استفاده کنید.
از تماس با مایعات بدن و خون افراد دیگر اجتناب کنید.
مراقب اسپری های آروسل باشید.
از پوست خود محافظت کنید.
وزن سالمی داشته باشید.
بسیاری از بیماری ها ممکن است به طور مستقیم بر کبد تاثیر بگذارند.

اینجا را کلیک کنید 👇👇

www.televisit24.com

تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید و دیگر نگران سلامت خود نباشید.