آشنایی با ارتوپنه

ارتوپنه یا orthopnea ، تنگی نفسی است که هنگام خوابیدن رخ می دهد. این تنگی نفس، فرد را در حالت خوابیده تحت تأثیر قرار می دهد. ارتوپنه در موقعیت های دیگر مانند ایستادن یا نشستن فروکش می کند و برطرف می شود. ارتوپنه اغلب یک علامت نارسایی قلبی یا بیماری ریوی است، اما همچنین می تواند ناشی از سایر بیماری ها باشد. برای افراد مبتلا به ارتوپنه، مشکل تنفسی معمولاً پس از بلند شدن از حالت افقی به سرعت از بین می رود.

در ارتوپنه قلب فرد به حدی نارساست که نمی‌تواند خون موجود در شش‌ها را تخلیه کند و فرد مجبور است با کمک گرفتن از نیروی جاذبه این کار را انجام دهد. به همین جهت بیماران مبتلا به نارسایی قلب، هنگام خواب زیر سرشان دو یا چند بالش می‌گذارند. به عبارت دیگر وقتی این افراد دراز می‌کشند، ریه فرد در آب بدن غرق می‌شود و احساس خفگی به وی دست می‌دهد. در این صورت بیمار جهت تنفس راحت باید بنشیند.

ارتوپنه از کلمات یونانی “ortho”، به معنی مستقیم یا عمودی و “pnea”، به معنای تنفس تشکیل شده است. سایر تغییرات مشابه با این علامت عبارتند از:

• پلاتیپنه. اختلال پلاتیپنه هنگام ایستادن باعث تنگی نفس می شود.
• ترپوپنه. اختلال ترپوپنه هنگام خوابیدن به پهلو باعث تنگی نفس می شود.

علایم ارتوپنه
ارتوپنه یک علامت است. فرد مبتلاء به این علامت در هنگام دراز کشیدن دچار تنگی نفس می‌شود. استفاده از یک یا دو بالش یا بیشتر برای تکیه دادن پشت می‌تواند باعث بهبود تنفس در فرد دچار ارتوپنه شود.
اینکه فرد برای رها شدن از تنگی نفس مورد بحث به چند بالش نیاز داشته باشد می‌تواند تصویری از شدت ارتوپنه برای دکتر ترسیم کند. برای مثال "ارتوپنه سه بالشی" بدین معنی است که فرد دچار ارتوپنه شدید است.

چه عواملی منجر به ارتوپنه می شود؟

ارتوپنه اغلب از بیماری هایی که بر عملکرد طبیعی ریه ها تأثیر می گذارند، ناشی می شود. حتی بیماری های قلبی می توانند منجر به بروز این عارضه شوند.

وقتی کسی صاف دراز می کشد، نیروی جاذبه زمیت باعث توزیع مجدد مایعات در بدن می شود. به طور معمول، دراز کشیدن باعث می شود که مقداری از مایعات در قسمت تحتانی بدن، به ویژه پاها و اندام های شکم، در ناحیه قفسه سینه توزیع شود. این توزیع مجدد مایعات در حالت عادی کاملاً جزئی است و در بیشتر افراد هیچ تأثیری در تنفس ندارد.

با این وجود، افراد مبتلا به  نارسایی احتقانی قلب  مقدار قابل توجهی مایعات اضافی در بدن دارند و هنگامی که این مایعات اضافی توزیع مجدد می شود، قلب ضعیف شده قادر به انجام کارهای اضافی  نیست. در نتیجه، احتقان ریوی و ادم زودرس ریوی ممکن است رخ دهد  که منجر به تنگی نفس می شود.

• نارسایی قلبی تنها علت ارتوپنه نیست، اما تا حد زیادی شایع ترین علت آن است.
• ارتوپنه همچنین در افراد مبتلا به گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید) دیده شده است که می تواند هنگام خوابیدن مانع جریان هوا در مجاری هوایی فوقانی شود.
• چاقی شدید می تواند باعث ارتوپنه شود، نه با توزیع مجدد مایعات، بلکه به دلیل جابجایی توده شکمی هنگام خوابیدن است که می تواند ظرفیت ریه را تحت تأثیر قرار دهد.
• آپنه خواب همچنین می تواند علائمی شبیه به ارتوپنه، یا بیشتر اوقات به PND ایجاد کند.  ارتوپنه همچنین به عنوان یک علامت در افرادی که فلج یک یا هر دو عضله دیافراگم (عضلات تنفسی) دارند گزارش شده است.
• گاهی اوقات افراد مبتلا به آسم  یا  برونشیت مزمن  در حالت خوابیده بیشتر دچار مشکلات تنفسی می شوند. علائم خس خس سینه و تنگی نفس که با این شرایط اتفاق میفتد ، معمولاً پس از نشستن به سرعت از بین نمی رود، اما رفع آن به زمان بیشتری نیاز دارد.

افراد مبتلا به بیماری های قلبی با شرایط زیر ممکن است در معرض خطر این عارضه قرار بگیرند:

• سیگاری ها
• افرادی که اضافه وزن دارند.
• سابقه خانوادگی بیماری قلبی و سکته مغزی
• سابقه فشار خون بالا، دیابت یا سطح کلسترول بالا

از آنجا که ارتوپنه معمولاً علامت یک بیماری دیگر مانند نارسایی قلبی است، پزشک سعی می کند علت اصلی بیماری را تشخیص دهد. برای تشخیص علت اصلی آن، پزشک ممکن است معاینه بدنی را انجام دهد و شدن و زمان مشکلات تنفسی را بررسی کند. پزشک همچنین در مورد علائم دیگر بیمار سوالاتی می پرسد و سابقه پزشکی فرد را مرور می کنند.

بسته به علت، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را توصیه کند:

• گاز خون شریانی. گاز خون شریانی نوعی آزمایش خون است که میزان اکسیژن دریافتی خون فرد را بررسی می کند.
• آزمایشات عملکرد ریوی. این آزمایشات شامل اسپیرومتری بوده که شامل تنفس در دستگاه است. یک پزشک می تواند از نتایج این آزمایشات برای تعیین عملکرد خوب ریه ها استفاده کند.
• اشعه ایکس یا سی تی اسکن از قفسه سینه. این آزمایشات از قسمت داخلی قفسه سینه تصویربرداری می کنند. تصاویر به پزشک اجازه می دهد تا مشکلات احتمالی در ریه ها یا قلب را تشخیص دهند.
• الکتروکاردیوگرام (نوار قلب). این آزمایش شامل قرار دادن گیرنده های بر روی پوست فرد برای اندازه گیری سیگنال های الکتریکی از قلب است. پزشکان از نوار قلب برای بررسی عملکرد قلب استفاده می کنند.
• اکوکاردیوگرام. همچنین به عنوان «اکو» شناخته می شود. اکو نوعی اسکن اولتراسوند است که با استفاده از امواج صوتی، از قلب تصویری ایجاد می کند. پزشکان از این تست برای بررسی هر گونه مشکل در قلب استفاده می کنند.

درمان

برای تسکین تنگی نفس، فرد باید با استفاده از یک بالش یا تعداد بیشتری از آن از حالت درازکش خارج شود. این کار به تسهیل تنفس کمک می‌کند. فرد در عین حال ممکن است به اکسیژن کمکی، یا در محیط خانه یا در بیمارستان، نیاز داشته باشد.زمانی که پزشک توانسته باشد علت بروز ارتوپنه را در بیمار تشخیص دهد، درمان وی آغاز خواهد شد. پزشکان نارسایی قلبی را با استفاده از دارو، جراحی، و دستگاه‌های پزشکی درمان می‌کنند.

در سایت www.TeleVisit24.com تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت ، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید.