آشنایی با اختلال صدابیزاری

صدابیزاری، صدابیزاری گزینشی، یا میسوفونیابه  Misophonia یا تنفر از صدا، اختلالی عصبی است که فرد مبتلا به آن با شنیدن بعضی صداهای خاص دچار احساسات منفی شدیدی مانند عصبانیت، گریختن، تنفر و انزجار می‌شود. این صداها می‌توانند آرام یا بلند باشند.

بتلایان به صدابیزاری معمولاً با شنیدن صداهایی مانند جویدن آدامس، تخمه شکستن ،صاف کردن گلو، هورت کشیدن، سرفه یا فین فین کردن مداوم، تایپ کردن، یا صدای تق تق مداوم دچار عصبانیت شده و میل شدیدی به ترک محیط پیدا می‌کنند. محرک‌های دیداری مثلاً تکان‌های مداوم پا یا دست دیگران در اثر بی قراری، دیدن فرد در حال جویدن آدامس یا جویدن ناخن هم می‌توانند عامل تحریک عصبی این افراد شوند. هر فرد به دستهٔ خاصی از محرک‌ها حساسیت نشان می‌دهد و میزان حساسیت فرد به هر کدام از محرک‌ها متفاوت است.

این احساسات منفی می‌تواند از متوسط تا زیاد باشد و حتی به اضطراب یا عصبانیت تمام عیار تبدیل شود. همچنین احساس نیاز به ترک سریع مکان هم معمول است. فرد در مواجهه با محرک‌ها ممکن است دچار آشفتگی، حالت تدافعی یا تهاجمی شود. فرد ممکن است با تقلید و شکلک درآوردن، دور کردن خود از محرک یا نشان دادن خشم و عصبانیت به شخص ایجاد‌کنندهٔ محرک واکنش نشان دهد.

بعضی افراد مبتلا به صدابیزاری تلاش می‌کنند تماسشان را با محل یا افراد و موقعیت‌هایی که آن‌ها را در معرض محرک‌ها قرار می‌دهند محدود کنند. متأسفانه این امر همیشه ممکن نیست. در بیشتر موارد نزدیکترین افراد به فرد مبتلا، ایجادکنندهٔ بدترین محرک‌ها (که در صدر آن‌ها صداهای ایجاد شده از دهان قرار دارد) هستند.

فرد مبتلا به صدابیزاری ممکن است روابط اجتماعی خود را محدود کند، تا جایی که روابط شخصی‌اش دچار مشکل یا حتی قطع شود. وجود محرک‌ها در محیط کار می‌تواند باعث شود فرد مبتلا ساعات کاری خود را کاهش دهد یا منجر به ترک شغل شود. افراد مبتلا ممکن است از واکنش‌های خود احساس گناه کنند، خودداری فرد از بیان مشکل برای خانواده و دوستان ممکن است آن‌ها را دچار سردرگمی کند زیرا این افراد نمی‌توانند بفهمند چرا فرد این احساسات منفی را نشان می‌دهد زیرا از نظر آن‌ها دلیلی برای چنین واکنش‌های قوی‌ای در این موارد وجود ندارد.

مکالمهٔ مداوم و باز افراد مبتلا با افراد خانواده می‌تواند باعث کاهش تنش شود.هر فرد به دسته خاصی از این محرک‌ها حساسیت نشان می دهد و نسبت میزان حساسیت فرد به هر کدام از محرک‌ها متفاوت است . اختلال این سندرم می‌تواند ژنتیکی باشد و علت آن ، اختلال در عملکرد قشر سینگولیت و انسیولار مغزی است. این بیماری معمولاً قبل از بلوغ جنسی ، بین سنین ۹ تا ۱۳ سال اتفاق می افتد و بروز آن در دختران بیشتر از پسران است. 

علائم اختلال صدابیزاری چیست؟

اصلی ترین علامت این اختلال واکنش شدید مانند خشم یا پرخاشگری نسبت به کسی است که صدای خاصی را تولید کرده است.شدت واکنش متفاوت است. برخی از افراد فقط مقداری ناراحت می شوند در حالی که برخی دیگر کاملا عصبانی شده و به پرخاشگری رومی آورند.هم مردان و هم زنان در هر سنی می توانند دچار این اختلال شوند، اگر چه معمولا علائم در سال های آخر کودکی و اوایل جوانی ظاهر می شوند.برای بسیاری از افراد، اولین اپیزودهای اختلال با تحریک شدن نسبت به یک صدای خاص شروع می شوند اما به تدریج صداهای بیشتری به طیف حساسیت های آنان اضافه می شود.کسانی که دچار میزوفونیا هستند می دانند که واکنش آنان به این صداها افراطی است، اما شدت احساسی که دارند باعث می شود کنترل خود را از دست بدهند.پاسخ های زیر از سوی فرد مبتلا به این اختلال دیده می شود:

• ناراحتی و تبدیل شدن آن به خشم
• نفرت و تبدیل شدن آن به خشم
• خشونت کلامی نسبت به فردی که صدا را تولید کرده است.
• خشونت فیزیکی به خاطر وجود صدا
• تصور کردن صدا نیز می تواند باعث واکنش استرس و خشم در فرد شود
• انقباض عضلانی
• افزایش فشار خون
• ضربان قلب تندتر
• تعریق

حدود نیمی از بیماران ممکن است دچار اختلال شخصیت وسواسی جبری نیز باشند.

علت حساسیت به صدا

علت های زیادی برای به وجود آمدن بیماری حساسیت به صدا یا پرشنوایی وجود دارد، با این حال همچنان تحقیقات در این مورد ادامه دارد.

ممکن است بیماری پرشنوایی در نتیجه مشکلی در بعضی از عملکردهای سیستم شنیداری فرد به وجود بیاید. در این عارضه سیستم هایی که وظیفه «تعادل» و حفاظت از سیستم را انجام می دهند، دچار اختلال خواهند شد. به عنوان مثال وقتی که شما در یک محیط شلوغ قرار می گیرید، مغزتان اطلاعاتی درباره صداهای بلند به گوش داخلی ارسال کرده و در نتیجه «صدا» کم تر شده و گوش داخلی می تواند از خودش مراقبت کند. حال آسیب رسیدن به این عملکرد «پاسخ» ممکن است یکی از علت های بروز پر شنوایی در فرد باشد.

مغز نیز در قبال سیگنال های صوتی ای که از گوش داخلی دریافت می کند وظایفی دارد. کوچک ترین مشکلی در پردازش این سیگنال ها می تواند منجر به پر شنوایی شود. مطالعات اخیر نیز نشان داده است که ممکن است یکی از علت های بروز پر شنوایی کاهش مواد شیمایی ای در مغز باشد که میزان اطلاعات انتقال یافته از ارگان های حسی به مغز را کنترل و مهار می کند. به همین خاطر افراد مبتلا به پر شنوایی است ممکن است بیماری (فوتوفوبیا) یا ترس از نور نیز داشته باشند. گاهی اوقات نیز حساسیت به صدا، نتیجه قرار گرفتن فرد در معرض صداهای بسیار بلند یا ضربه به سر اتفاق می افتد. بعد از چنین حوادثی ساختارهای حساس در گوش داخلی آسیب دیده و حساسیت نسبت به سر و صدای اطراف را تا حد زیادی افزایش خواهد داد.

معمولاً بیماری پرشنوایی ممکن است با مشکلات زیر همراه باشد:

• میگرن
• بیماری لایم
• سکلروزیس چندگانه
• اختلالات طیف اوتیسم
• سندرم بعد از آسیب سر
• بعضی از انواع افسردگی
• اختلال استرسی بعد از حادثه
• سندرم ویلیام، حدود 90% افراد مبتلا به سندرم ویلیام ممکن است پر شنوایی داشته باشند.

علت ابتلا به این اختلال چیست؟

دلیل ابتلا به آن ناشناخته است و هنوز قطعا مشخص نیست مشکل از کجاست. اما به طور کلی مشکلات عصبی، روانشناسی و ژنتیک در آن نقش بازی می کنند.در عین حال، برخی شواهد نیز نشان می دهد اختلال صدابیزاری ارتباطی با سلامت روان فرد ندارد و تنها به پردازش مغز در هنگام دریافت صدا ارتباط دارد و باعث احساس عذاب در فرد می شود.

عوامل احتمالی به وجود آورنده بیماری پرشنوایی چیست؟

گوش های شما صداها را در قالب ارتعاشات دریافت می کنند.اگر دچار بیماری پرشنوایی باشید، مغز این نوسانات را شدیدتر یا با اختلال دچار می کند. در نتیجه صدایی که دیگران تحمل آن را دارند را ممکن است شما دیگر نتوانید تحمل کنید.بروز این بیماری شنوایی ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:

• اوتیسم
• افسردگی
• اختلال TMJ
• بیماری لایم
• سردرد های میگرنی
• انواع خاصی از صرع
• اختلال استرسی بعد ضربه PTSD
• استفاده منظم از والیوم (داروی خواب آور)
• آسیب رسیدن و ضربه به مغز (ضربه ایربگ یا تصادف)
• آسیب دیدگی در نتیجه دارو یا سم به یک یا هر دو گوش
• عفونت ویروسی ای که اعصاب صورت یا گوش داخلی را درگیر کرده باشد. 

راهی برای درمان

در صورتی که تصور می کنید دچار بیماری حساسیت به صدا یا پرشنوایی شده اید حتماً ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید تا در صورت نیاز شما را به شنوایی سنج یا متخصص گوش، حلق و بینی و یا روان درمان ارجاع دهد.

پزشک با بررسی سیستم شنوایی تان علت مشکل را جستجو خواهد کرد. در صورتی که تشخیص پر شنوایی به درستی انجام شده و مبتلا به پرشنوایی باشید، پزشک توصیه هایی برای مدیریت پر شنوایی خواهد داشت. گاهی اوقات ممکن است شما را به یک متخصص رفتار درمان یا روان شناس نیز ارجاع دهد تا بتوانید کنترل بیشتری روی ترس ها، استرس و اضطرابتان داشته باشید تا حالتان بد و بدتر نشود.بهترین و مؤثرترین شیوه برای درمان این عارضه «کاهش حساسیت شنوایی» یا auditory desensitization همراه با آموزش هایی برای مدیریت رفتار و کاهش اضطراب و استرس است.

این شرایط می تواند زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار دهد اما قطعا شما باید بتوانید آن را مدیریت کنید. در برخی از کلینیک ها می توان از صدادرمانی و البته روان درمانی استفاده کرد. پزشک معمولا صداهای پس زمینه ای برای مقابله با صدای مورد نظر برای شما فراهم می کند. شما می توانید از دستگاهی مانند هدفون استفاده و آهنگی مانند شنیدن صدای آبشار را گوش کنید که به شما آرامش می دهد.

این صدا حواس شما را از صدای آزاردهنده اصلی پرت می کند. بنابراین و اکنش تان را کاهش می دهد. درمان های دیگر معمولا شامل گفتار  درمانی با استفاده از داروهای ضد افسردگی است. شیوه زندگی نیز در این وضعیت نقش بسیار مهمی دارد.

انجام ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس تا حدود زیادی می تواند این بیماری و اختلال را کنترل کند. شما همچنین می توانید از هدست برای پوشاندن و استتار صدایی که نسبت به آن حساسیت دارید استفاده کنید. یک مکان آرام و ساکت در خانه تان در نظر بگیرید، جایی که هیچ کس نمی تواند هیچ صدایی ایجاد کند؛ ماندن در این فضا برای ساعاتی می تواند آرامش لازم را به شما برگرداند.

بهتر است با افرادی که چنین مشکلی دارند آشنا شوید و گروه درمانی را انجام دهید. به این ترتیب زودتر به نتیجه می رسید، ضمن آنکه می دانید این تنها شما نیستید که با این مشکل دست به گریبانید. در فرآیند درمان، نزدیکان فرد مبتلا درباره این بیماری و نحوه کمک به فرد مبتلا آموزش می بینند تا بتوانند در روند درمان فرد نقش مهمی ایفا کنند و بیمار کمتر دچار آسیب شود.

چه مدت این درمان ادامه خواهد داشت؟

برای بهبود و کاهش حساسیت شنوایی معمولاً 12 تا 18 ماه فرصت لازم است تا به صداهای اطراف عادت کرده و فرد بتواند بدون استفاده از دستگاه های تولید کننده صدا، صداها را تحمل کرده و واکنشی نسبت به آن ها نشان ندهد.

برنامه درمانی اصلاح رفتاری

در صورتی که روند درمانی کاهش حساسیت شنوایی را با برنامه اصلاح رفتاری پیش ببرید، بدون شک درمان سریع تر و به نحو مؤثرتری اتفاق خواهد افتاد. برای شروع این درمان، روان شناس بالینی برای شما برنامه به خصوصی طراحی خواهد کرد. هدف از این برنامه حذف عادت ها و رفتارهایی است که در محیط های شلوغ و در معرض صداهای آزار دهنده از خود نشان می دادید. این برنامه به کنترل اضطراب و استرس شما کمک کرده و بعد از اتمام دوره درمان دیگر نسبت به صداهای آزار دهنده واکنش های شدیدی نشان نخواهید داد.

در سایت  www.TeleVisit24.comتنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت ، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید.