آسپیرین یا استیل‌سالیسیلیک اسید (ASA) عموماً به عنوان مسکن درد در موارد درد و رنجوری خفیف و کاهش تب به کار می‌رود. آسپیرین در عین حال یک داروی ضد التهابی است که می‌توان آن را به عنوان رقیق کننده خون مورد استفاده قرار داد.
مردم در ریسک بالای ابتلاء به لخته شدن خون، استروک، و حمله قلبی می‌توانند آسپیرین با دوز کم را به صورت درازمدت مصرف کنند.
این دارو اغلب بلافاصله پس از حمله قلبی برای پیشگیری از ایجاد لخته‌های خون بیشتر و مرگ بافت قلبی به بیماران داده می‌شود.
آسپیرین چیست؟
آسپیرین یکی از داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs) است.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs) داروهایی با ویژگی‌های زیر هستند:
• ضد درد
مسکن درد بدون بیهوشی یا از دست دادن هشیاری
• ضد پیرتیک
کاهش دهنده تب
• ضد التهابی
کاهش دهنده التهاب در هنگام استفاده در دوزهای بالا
غیر استروئیدی به این معنی است که این داروها استروئیدی نیستند. استروئیدها اغلب دارای فواید مشابه هستند اما ممکن است عوارض جانبی ناخواسته نیز داشته باشند.
به عنوان داروی ضد درد، NSAIDs غیر تخدیری هستند. این بدان معنی است که آنها سبب بی‌حسی یا حالت منگی نمی‌شوند. آسپیرین نخستین داروی کشف شده از این سری داروها بود.
سالیسیلات در شکل پوست درخت بید به مدت بیش از 2000 سال مورد استفاده قرار گرفته است. برخی از مردم هنوز از آن به عنوان یک دارویی طبیعی برای سردرد و دردها و رنجوری‌های خفیف استفاده می‌کنند.
آسپیرین در شکل کنونی خود در حدود 100 سال قدمت دارد. آسپیرین کماکان یکی از پرمصرف‌ترین داروها در سطح جهان محسوب می‌شود. تخمین زده می‌شود که هر ساله در حدود 35.000 متر مکعب آسپیرین در سطح جهان مصرف می‌گردد.
آسپیرین یک نام تجاری متعلق به کمپانی داروسازی آلمانی، بایر است. نام ژنریک این دارو استیل‌سالیسیلیک (ASA) است.
کاربردهای آسپیرین
آسپیرین یکی از پرکاربردترین داروهای مورد مصرف برای درمان درد خفیف تا متوسط، میگرن و تب است.
کاربردهای رایج آن شامل سردرد، دردهای پریود، سرماخوردگی و آنفولانزا، کشیدگی و پیچ‌خوردگی، و اختلالات طولانی مدت مثل ارتریت است.
در مورد دردهای خفیف تا متوسط این دارو به تنهایی به کار می‌رود. برای دردهای متوسط تا شدید، آسپیرین اغلب در کنار داروهای ضد درد مخدری و NSAIDs استفاده می‌شود.
آسپیرین در دوزهای بالا، آسپیرین می‌تواند به کاهش علایم موارد زیر کمک کند:
• تب روماتیک (روماتیسم)
• ارتریت روماتوئید
• دیگر اختلالات التهابی مفصل
• پریکاردیت
در دوزهای پایین آسپیرین برای موارد زیر استفاده می‌شود:
• پیشگیری از تشکیل لخته خون و کاهش خطر بروز حمله ایسکمیک گذرا و آنژین ناپایدار
• پیشگیری از آنفارکتوس میوکارد در بیماران دچار بیماری قلبی عروقی از طریق پیشگیری از لخته شدن خون
• پیشگیری از استروک، و نه برای درمان آن
• پیشگیری از سرطان کولورکتال
آسپیرین و کودکان
آسپیرین معمولاً برای استفاده در سنین زیر 16 سال داروی مناسبی نیست، زیرا در این گروه سنی خطر بروز سندرم رایه را افزایش می‌دهد، که ممکن است پس از ابتلاء به یک ویروس مثل سرماخوردگی، آنفولانزا یا آبله مرغان بروز کند. سندرم رایه می‌تواند به آسیب‌دیدگی دایمی مغز یا مرگ منجر شود.
به هر جهت متخصصان ممکن است آسپیرین را تحت نظارت برای کودکان تجویز کنند اگر کودک دچار بیماری کاوازاکی باشد، و نیز برای پیشگیری از تشکیل لخته خون پس از جراحی قلب چنین تجویزی انجام می‌شود.
به طور معمول استامینوفن و ایبوپروفن به جای آسپیرین تجویز می‌شود.
آسپیرین با دوز کم
دوز کم آسپیرین، 75 تا 81 میلی‌گرم در روز، را می‌توان به عنوان داروی ضد پلاکت برای پیشگیری از ایجاد لخته خون مورد استفاده قرار داد.
این رویکرد را می‌توان در مورد بیماران زیر به کار برد:
• عمل جراحی گرافت بای‌پس شریان کرونری
• حمله قلبی
• استروک
• فیبریلاسیون دهلیزی
• سندرم کرونری حاد
ممکن است در صورتی که مردم در خطر عوامل زیر باشند، و نیز اگر پزشک بر این اعتقاد باشد که شخص در خطر حمله قلبی یا استروک قرار دارد دوز کم آسپیرین تجویز شود:
• بالا بودن میزان کلسترول خون
• هیپرتانسیون
• دیابت
• مصرف دخانیات
دیگرانی که ممکن است مصرف دوز کم آسپیرین برای آنها تجویز شود عبارتند از:
• افراد دچار آسیب‌دیدگی شبکیه چشم یا رتینوپاتی
• مردمی که بیش از 10 سال دچار دیابت بوده‌اند
• داروهای مصرف کننده داروهای ضد فشار خون
"کارگروه خدمات پیشگیرانه ایالات متحد" اخیراً مصرف دوز کم آسپیرین را برای پیشگیری از بیماری قلبی عروقی و سرطان کولورکتال در بزرگسالان سنین 50 تا 59 سال دارای مشخصات زیر توصیه کرده است:
• کسانی که در معرض ریسک 10 درصد یا بالاتر برای ابتلاء به بیماری قلبی عروقی قرار دارند
• کسانی که خطر بالایی برای دچار شدن به خونریزی آنها را تهدید نمی‌کند
• کسانی که انتظار زندگی به مدت 10 سال دیگر در مورد آنان مطرح است
• کسانی که مایلند داروی مزبور را دستکم ده سال مصرف کنند
در تمامی این موارد شخص به طور معمول مصرف دوز کم آسپیرین را به صورت روزانه برای مابقی عمر خود ادامه می‌دهد.
پرهیزها
آسپیرین برای گروه‌های دچار مشکلات زیر توصیه نمی‌شود:
• مبتلابان به اولسر پپتیک
• هموفیلی یا هرگونه اختلال خونریزی دهنده دیگر
• اشخاص دچار آلرژی، مشخصاً به آسپیرین
• افراد دچار آلرژی به داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مثل ایبوپروفن
• افراد در خطر خونریزی دستگاه گوارش تحتانی یا استروک خونریزی دهنده باشند
• کسانی که منظماً مشروب الکلی مصرف می‌کنند
• افرادی که باید تحت عمل جراحی دندان یا درمان جراحی قرار گیرند
مردم دچار اختلالات فهرست زیر باید در مورد مصرف آسپیرین احتیاط کنند و مصرف آن باید صرفاً با موافقت پزشک انجام شود:
• آسم
• هیپرتانسیون کنترل نشده
• سابقه ابتلاء به اولسر پپتیک
• مشکلات کبد
• مشکلات کلیه
آسپیرین در طول استروک به بیمار داده نمی‌شود چرا که تمامی انواع استروک بر اثر وجود لخته خون ایجاد نمی‌شوند. در برخی مواقع مصرف آسپیرین می‌تواند باعث تشدید استروک شود.
هر شخصی که در صدد انجام عمل جراحی است و آسپیرین مصرف می‌کند باید پیش از عمل با پزشک مشورت کند. این بیماران ممکن است نیاز باشد که از 7 روز پیش از عمل جراحی مصرف آسپیرین را متوقف کنند.
زنان باردار یا شیرده می‌توانند آسپیرین با دوز کم مصرف کنند اما این کار باید صرفاً تحت نظارت پزشک انجام شود. مصرف دوز بالای آسپیرین برای این زنان توصیه نمی‌شود.
برخی از اوقات مصرف یک دارو باعث می‌شود تا داروی دیگر کم‌اثرتر شود یا ترکیب دو دارو خطرات متوجه بیمار را افزایش می‌دهد. این وضعیت فعل و انفعال دارویی نامیده می‌شود.
آسپیرین با داروهای فهرست شده در زیر دارای بالاترین ریسک ایجاد فعل و انفعال دارویی است:
• داروهای ضد درد ضد التهابی مثل دیکلوفناک، ایبوپروفن، ایندومتاسین، و ناپروکسن. در صورت استفاده از این داروها به همراه آسپیرین خطر خونریزی معده در شخص افزایش پیدا می‌کند.
• متوتریکسات، که برای درمان سرطان و برخی انواع بیماری خودایمنی به کار می‌رود. آسپیرین می‌تواند دفع متوتریکسات را برای بدن دشوارتر کند، که در نتیجه مقادیر بالا و بالقوه خطرناک متوتریکسات در بدن انباشته می‌شود.
• مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین مثل سیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین، ونلافاکسین، و سرترالین. در صورت مصرف این داروها با آسپیرین، افزایش خطر بروز خونریزی وجود دارد.
• وارفارین، که یک داروی ضد انعقاد خون یا رقیق کننده خون است، که مانع از ایجاد لخته در خون می‌شود. در صورت مصرف توأمان آسپیرین و وارفارین، آسپیرین می‌تواند باعث کاهش میزان اثربخشی ضد انعقادی دارو و افزایش خطر بروز خونریزی شود. به هر حال در برخی موقعیت‌ها پزشکان این دو دارو را به همراه یکدیگر تجویز می‌کنند.
فهرست بالا شامل تمامی داروهایی نیست که نمی‌توان آنها را با آسپیرین همزمان مصرف کرد. هر کسی که در صدد مصرف آسپیرین است باید با اطلاع پزشک این کار را انجام دهد زیرا داروهای دیگری نیز با آسپیرین وارد فعل و انفعال دارویی می‌شوند.
اثرات جانبی آسپیرین
شایع‌ترین عوارض جانبی آسپیرین عبارتند از:
• آزردگی معده یا روده
• سوءهاضمه
• تهوع
با شیوع کمتر عوارض جانبی زیر محتمل است:
• بدتر شدن علایم آسم
• استفراغ
• التهاب معده
• خونریزی معده
• کبودی
یک عارضه جانبی نادر آسپیرین استروک هموراژیک یا خونریزی دهنده است.
آسپیرین می‌تواند به درمان طیفی از اختلالات کمک کند، اما هر فردی که در صدد مصرف این دارو است باید با پزشک مشورت نماید. افراد زیر 16 سال نباید در حالت نرمال آسپیرین مصرف کنند، مگر اینکه در موارد نادر این کار تحت نظارت پزشک انجام شود.
بیماران عزیز می‌توانند از طریق اپلیکیشن تله ویزیت - TeleVisit، به ارتباط مستقیم با متخصصین بپردازند و بصورت مجازی سوالات خود را از پزشک متخصص بپرسند و راهکارهای درمانی را از پزشک مورد نظر خود دریافت نمایند.
تله ویزیت - TeleVisit انجام کلیه فرآیندهای پزشکی با شرایط وجود فاصله جغرافیایی بین پزشک و بیمار است، را فراهم می کند.
امیدواریم که توانسته باشیم به این پرسش (موارد مصرف آسپیرین) پاسخ مناسب داده باشیم. همچنین می توانید سوالات خود را از متخصصین تله ویزیت بپرسید.